Gemeentelijk Beleid, Bewegen Ontmoeten, Spelen en Sport bij woningbouw
In onze tweede nieuwsbrief van dit jaar schreven wij dat eind april 2021 alle Nederlandse gemeenteraden een brief van Stichting Speelruimte hebben ontvangen over de komende grote woningbouwopgave. Toen ging het nog over geruchten in de pers en uitspraken van bestuurders en lobbygroepen. In de kabinetsformatie is dit onderwerp besproken blijkens het nu gepubliceerde coalitieakkoord: 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst' . Dit coalitieaccoord omschrijft ondermeer het voornemen van het nieuwe kabinet om de komende 10 jaar in te zetten op de bouw van 100.000 woningen per jaar.
Veel reacties en turbosessies
Onze brief heeft heel wat reacties opgeleverd. Samen met Johan Oost van OBB-Ingenieurs heb ik als voorzitter van stg. Speelruimte inmiddels heel wat turbo-sessies online gegeven. Doel van deze sessies is om raadsleden er van te doordringen dat bewegen, ontmoeten, sport en (buiten)spelen (BOSS) in een vroeg stadium aandacht nodig hebben en niet naar de eindfase van een woongebied mogen worden verlegd. De focus van deze korte sessie ligt geheel op de komende opgave voor nieuwbouwwoningen. Achteraf is er alle ruimte voor vragen en discussie.
De turbosessies lopen ook komend kwartaal nog verder door. Als de woningbouwplannen van het nieuwe kabinet op stoom komen kan onze inbreng op het gebied van Bewegen, Sport, Ontmoeten en (buiten)Spelen nuttig zijn in verband met het denken over algemene preventie.
Bestaand gebied
In één turbosessie kwam een vraag waar ik, achteraf gezien, niet goed op was voorbereid, en waarop ik beter had kunnen reageren. De strekking van die vraag was: “Wat moeten we doen in bestaande woonwijken?”. Mijn snelle antwoord was “Leveren van maatwerk ná onderzoek. observatie en analyse van bewegen, ontmoeten, sporten en buitenspelen.” Dat was een voor de hand liggend antwoord, maar de uitvoering daarvan leidt ook tot lange wachttijden. Achteraf heb ik deze gemeeente een memo geschreven over een aantal zaken die:
* snel zijn te implementeren,
* resultaat geven,
* en weinig extra middelen vragen.
In het kort gaat het om:
1. het mogelijk maken van speelstraten;
2. het aansluiten bij lopende geld- en werkstromen;
3. Belangenbehartiging BOSS binnen de organisatie.
trottoir = buitenspelen
1.Speelstraten mogelijk maken
Dit idee is in Nederland rond de eeuwwisseling ontstaan in Den Bosch. De bedenker Marcel Roomans richtte daar de stichting Speelstraten op en vond een oor bij de gemeente.
Het idee was om de benodigde vergunningen voor de tijdelijke afsluiting van een (woon)straat in één loket samen te brengen, zodat kinderen daar vrij kunnen buitenspelen. Dit loket werd ondergebracht bij deze stichting Speelstraten. In Nederland ontbreekt landelijke regelgeving. De gemeente kan zelf een regeling opstellen en een loket of route voor aanvragen van speelstraten instellen.
Het bijgaande bord is een bedenksel van de Stichting Speelstraten. Leuk om te weten is dat zowel in de
Engelse (sinds 1938) als de
Vlaamse verkeerswetgeving wel een bord voor speelstraten is geregeld.
©Stg.Speelstraten
In een tijdelijk afgesloten straat kun je:
samenspelen
met ouders spelletjes doen
elkaar ontmoeten
2.Aansluiten bij lopende geld- en werkstromen
Een tweede element is gebruik maken van de geld- en werkstromen in de openbare ruimte binnen de gemeente voor grote werken aan bijvoorbeeld riolering, klimaatadaptatie, herprofileringen etc. Vanuit BOSS (Bewegen, Ontmoeten, Sporten en buitenSpelen) kan het wenselijk zijn om een bestaand breed wegprofiel de gemiddelde rijsnelheid omlaag te brengen en meer ruimte en veiligheid in te brengen. Dat kan je doen door de rijbaan te versmallen, maar zoiets is een forse investering die niet op te brengen is. Maar als de riolering moet worden vervangen, waar vanuit de rioolheffing lange tijd voor is gespaard, zijn er nauwelijks meerkosten voor zo’n ingreep in het profiel.
Toevallig vind zoiets nu plaats in mijn woonomgeving (Berg Amersfoort). De meeste straten dateren van de jaren voor en na de oorlog. En het rioolstelsel gaat dus al minstens een halve eeuw mee. Op dit moment zijn grote delen toe aan vervangen. En die vervanging wordt gelijk ingezet voor het afkoppelen van regenwater (klimaatadaptatie) én een versmalling van de rijbaan. Hieronder wat foto’s:
smaller profiel na vervangen riool => lagere snelheid => #meerspelen
na afkoppelen bredere stoep => meer ruimte voor spelen => #meerspelen
De Raad zou het bestuur kunnen vragen om op de checklist voor grote werken, die vanuit de beheer- en onderhoudsplanning op de rol staan, te voorzien van het vakje BOSS: zijn er bij de uitvoering van dit werk ook wenselijke verbeteringen aan te brengen voor Bewegen, Ontmoeten, Sport en (buiten)Spelen? Dit punt hangt ook samen met het volgende onderdeel.
3.Belangenbehartiging BOSS binnen de organisatie
Tot slot een pleidooi om gedurende langere tijd één persoon of instantie de rol van master/regisseur te geven op het gebied van Bewegen, Ontmoeten, Spelen en Sport. Zo’n master/regisseur krijgt dan eigenlijk de rol van advocaat/lobbyist voor jeugdbelangen in en bij de openbare ruimte.
Deze regie-rol zou niet alleen beperkt moeten zijn tot enkel het openbaar domein, maar juist ook daar waar het private over gaat in gemeenschappelijke ruimtes en het semi-openbare. Denk bijvoorbeeld aan de routing van buiten terug naar binnen, terug naar huis in een meergezinscomplex. Hoe maak je dat herkenbaar voor kinderen? En kun je ook zonder hulp van je ouders naar buiten en straks weer baar binnen? Krijg je de deur van de galerij open? En kun je bij het knopje van de lift. En waar kun je straks een hut bouwen? En waar kun je voetballen of waar ga je met vriendinnen zitten kletsen? Daar moet je voortdurend aandacht voor vragen op alle niveaus van de uitvoering gedurende de hele rit van ontwikkelprocessen. Want uiteindelijk bepalen de kinderen zelf waar ze spelen en wat ze daar spelen.
SPEELRUIMTE
ir. Dirk Vermeulen
adviseur buitenspelen
speelruimte.nl
info@speelruimte.nl
033 465 32 70
dit artikel is eerder gepubliceerd in Speelruimte-nieuws 3-2
